Hoe bouw je in een park? Hoe respecteer je de groene omgeving en creëer je harmonie tussen natuur en woning? De bouwheer en zijn architecten slaagden daarin door zoveel mogelijk majestueuze beuken in de nieuwe tuin te integreren en te kiezen voor een stijl die schatplichtig is aan de Amerikaanse grootmeester Frank Lloyd Wright. Het resultaat is een villa die uiteindelijk nog een tweede harmonie wist te creëren, namelijk tussen ruimtelijkheid en geborgenheid.
Zonder dakkapellen en veluxramen
De eerste verdieping weerspiegelt de ruimtelijkheid van het gelijkvloers, in de slaapvleugel voor de ouders en die voor de kinderen, die bovendien ook een riante eigen speelkamer hebben. En dan is er nog een zolderverdieping. “Die is nog amper in gebruik, maar we hebben wel alvast alle leidingen naar boven doorgetrokken zodat deze etage te zijner tijd in een complete woonetage kan worden getransformeerd”, zegt Peter Rutten. “Zorgen voor voldoende daglicht was overigens nog een uitdaging in dit deel van de woning, want de bouwheer wenste een puntdak maar daarin geen veluxramen en ook geen dakkapellen. Toch is het goed gelukt. We hebben de woning zelfs nog kunnen voorzien van twee inpandige terrassen die visueel zijn afgescheiden van de straat.” De villa heeft zoveel hoge ramen en zo’n grote mate van transparantie in het interieur – je kunt vanuit de keuken tot in het kantoor kijken en vanuit het kantoor tot in de speelkamer op het gelijkvloers – en toch voel je je nergens bekeken. Het is geen sinecure dat effect te kunnen bereiken. Ook esthetisch is de villa een huzarenstukje. Door de combinatie van invloeden van de twintigste-eeuwse Frank Lloyd Wright met klassieke elementen, zoals kolommen in de façade, is de villa noch modernistisch, noch klassiek geworden maar tijdloos, net zo tijdloos als het park waarin ze is gebouwd.
Behouden en heraanplanten
Wie het toegangshek passeert, kan zich moeilijk voorstellen dat de villa er nog maar kort staat. De indrukwekkend hoge bomen die het pand aan alle kanten omzomen geven het een historisch aanschijn. Tegelijk roept de vorm en vooral de façade associaties op met buitenhuizen van New Yorkse bankiers op Long Island of met het landgoed van een oude familie in Louisiana. “Die façade was een suggestie van de bouwheer”, zegt architect Anne-Sophie Van Eupen. “Niet toevallig is hij projectontwikkelaar en wilde hij dat de woning vanaf de straat een fraaie aanblik bood en geen bunkerachtige. Het gebouw maakt ook indruk doordat het zo lang is, en dat is geïnspireerd op Frank Lloyd Wright.” Een ander element dat de aandacht trekt zijn de paden. “De vorige eigenaar had de bomen niet alleen geplant maar ook genummerd”, zegt architect Peter Rutten. “We hebben zoveel mogelijk ervan behouden en ook terug bomen aangeplant en paden heraangelegd. Het resultaat is inderdaad een parkachtige tuin die normaal pas na tientallen jaren tot deze pracht zou komen.
Rustpunt
De associatie met de beroemde Amerikaanse architect beperkt zich overigens niet tot dit ene aspect. Zonder zich op één welbepaald project te hebben geïnspireerd, hebben de beide architecten elementen uit enkele huizen in hun plan verwerkt. Bijvoorbeeld in de traphal, een knipoog naar die van het John Stower House. Ze is indrukwekkend door de vide, die licht brengt vanaf het dak tot in de kelder, maar ook op menselijke maat, door de kleine ruimtes onderaan de trap. De vestiaire bevindt zich beneden het gelijkvloers en om een hoek. “Door in de muur houten lamellen te zetten, heb ik een doorkijkje gemaakt.
Door de bank is het een ruimte geworden om even te acclimatiseren, een rustpunt”, aldus Anne-Sophie. “Ik houd er bovendien van ruimtes visueel en gevoelsmatig met elkaar te verbinden. Zo voorkom je het ontstaan van hokjes.
Doorkijkwand
Anne-Sophie Van Eupen en Peter Rutten hebben eerder met elkaar samengewerkt en dan ook nog voor dezelfde opdrachtgever, de Antonissen Development Group. Ze ontwierpen een appartement in het nabije Antwerpen, waarbij Peter zich meer om het exterieur bekommerde en Anne-Sophie zich vooral op het interieur toelegde. “We bleken elkaar zó goed aan te vullen dat we die succesvolle samenwerking jaren later mochten herhalen.” Een van de voorstellen van Peter was de functies die het wonen ondersteunen, zoals berging en techniek, in een bijgebouw te concentreren dat haaks op het hoofdgebouw staat, maar daar via de keuken wel een directe toegang tot heeft. Een van de voorstellen van Anne-Sophie was de woning niet alleen van buitenaf, maar ook binnenin transparant te maken. De keuken is bijvoorbeeld in tweeën gedeeld. Er is het deel met het kookeiland en de kasten en het deel met de lange eettafel. Die scheiding brengt ze terug tot de menselijke maat. Tegelijk staat er geen massale muur tussen beide delen, maar een doorkijkwand. Waar je ook bent, je hebt dus altijd verbinding, ook al sta je niet direct op elkaars vingers te kijken.
Overdaad vermijden
“Dit zijn grote kamers, met hoge ramen en hoge plafonds”, aldus Anne-Sophie. “Om te voorkomen dat je erin verdrinkt en nergens privacy vindt, hebben ruimte scheidende elementen ervoor gezorgd dat je door het gelijkvloers kunt circuleren en eigenlijk telkens een boeiende wandeling maakt. Eigenlijk heb je aan de voor- en achterzijde van de ruimtes een gang, maar tegelijk voelt en oogt die niet als een gang. En ook de afzonderlijke ruimtes, zoals de zitkamer en het kantoor, voelen als afzonderlijke ruimtes maar zijn toch visueel verbonden met de overige, weer door middel van de lamellen in de roomdividers.” In het kantoor van de bouwheer is de achterwand voorzien van een rij kasten die tot halverwege de muur komen. De gedachte daarachter is opnieuw overdaad vermijden: de wand is lang genoeg om er toch een heel archief in onder te brengen en de bovenkant van de muur kan worden benut voor foto’s en kunstwerken. De zitkamer wordt aan de kant van de tuin gescheiden van een tweede die echter breed uitloopt in een erker. Hier kan bezoek worden ontvangen, maar ook televisie worden gekeken. Een groot scherm komt tevoorschijn als deze deuren worden geopend. Die sluiten vervolgens de beide wandkasten aan weerszijden af. Ingenieuze details als deze verhogen de kwaliteit van de beleving. Dat geldt ook voor het middenstuk van de stalen deur tussen zijkamer en keuken: dat is van geribbeld melkglas en verleent de doorzichtige afscheiding extra cachet. “Het is nochtans uit een praktische overweging ontstaan”, zegt Anne-Sophie. “Kinderen duwen deuren met hun handen open en laten zo vingerafdrukken achter. De vrouw des huizes was nauw betrokken bij de inrichting en dit was een van haar goede suggesties.” Maar ook keuzes in de grote lijnen dragen bij aan de beleving. Dat geldt bijvoorbeeld voor de microtopping van Texture Painting op de muren. Deze schildertechniek zorgt overal voor naadloze overgangen bij hoeken, vloeren en plafonds. In combinatie met de sobere tinten draagt dit in de hele woning bij aan de geborgenheid en aan een gevoel van eenheid tussen de ruimtes.
Fotografie: Nick Cannaerts
